Reumatische voetzorg.

Waarom een specialisatie voor voetzorg bij reuma/RA?
Patiënten met reuma en vooral met reumatische artritis/RA, hebben extra kwetsbare voeten. Dit kan komen doordat u vergroeiingen heeft of een afwijkende stand van de voet. Het is dan ook mogelijk dat uw schoenen minder goed passen. U kunt daardoor eeltvorming en likdoorns krijgen. Ook kunnen uw nagels afwijkingen gaan vertonen als uw tenen niet de ruimte krijgen die zij nodig hebben.
Vanwege de onderliggende problemen bij reuma en de daarbij voorkomende mogelijke complicaties i.c.m. met medicijngebruik, is een medisch pedicure (MP) hier extra voor opgeleid. Een MP kan uw voeten verzorgen wanneer dit voor u moeilijk wordt of niet meer gaat en kan u adviseren over schoeisel en voetverzorgingsproducten.
Een MP kiest bij haar voetbehandeling altijd voor veiligheid en werkt zo nodig en bij voorkeur samen met uw hoofdbehandelaar.

Wat is het doel van de voetzorg bij reuma/RA?
Het hoofddoel van voetzorg bij reuma/RA, is het voorkomen van complicaties door bovengenoemde voetproblemen. De MP is opgeleid om niet alleen uw voetproblemen te behandelen en uw voeten te verzorgen, maar ook om vroegtijdig problemen te signaleren en u zo nodig door te verwijzen naar andere zorgverleners.
Een behandeling bestaat uit het knippen van nagels, verwijderen van eelt, likdoorns en ingroeiende nagels en het verzorgen van kloven. De MP behandeld daarnaast alle ingewikkelde voetproblemen die kunnen voorkomen bij diabetes (suikerziekte), ouderdom of verwaarlozing. Een MP kan hiervoor soms ook een orthese maken en gebruikt ook andere speciale technieken om pijnklachten te voorkomen. Kijkt u voor uitleg hierover bij “Nagelregulatie en reparatie" en "Orthesiologie".

Wanneer naar de huisarts bij voetproblemen?
Maak altijd een afspraak bij uw huisarts:

• Als u wondjes, blaren of ontstekingen ontdekt, zeker als de wondjes slecht genezen;
• Als u voetschimmel (roodheid, jeuk, kloofjes en schilfering) heeft.
• Tijdige behandeling kan ergere infecties voorkomen.

Wat zijn de verschijnselen van voetproblemen door reuma/RA?

De volgende verschijnselen kunnen wijzen op voetproblemen door reuma/RA:

• (nieuwe) Druk- of eelt plekken;
• Verkleuring (wit, blauw, rood) of koud aanvoelen van de huid;
• Warme of gezwollen voeten;
• Overgevoeligheid voor zelfs lichte druk;
• Doof gevoel in de voeten;
• Een verwonding waar u niets van heeft gevoeld;
• Ongevoeligheid voor warmte of kou;

Als u een van deze verschijnselen opmerkt, kunt u het beste contact zoeken met uw specialist, huisarts, praktijkondersteuner of MP voor overleg en eventueel extra controle.

Hoe maakt u een afspraak met de medisch pedicure/MP?

Uw hoofdbehandelaar, de specialist of de huisarts, kan u zo nodig verwijzen naar een MP. Soms zult u eerst gezien moeten worden door een podotherapeut of orthopedisch schoenmaker.
De eerste afspraak is altijd een intakegesprek. De patiënt of begeleider beantwoord een korte vragenlijst, onder meer over de klachten, het ziekteverleden, eventuele medicatie en orthopedische hulpmiddelen. Als iemand ook actief behandeld wordt voor kanker, is het belangrijk dat de verpleegkundige of behandelend arts aangeeft dat er geen contra-indicatie is voor de voetzorg. De eerste afspraak bestaat daarom altijd uit een voetbehandeling i.c.m. een intakegesprek.

Hoe ziet een behandeling eruit?
In principe is een behandeling bij reuma/RA hetzelfde als voor niet-reumatici. De MP zal alleen nog voorzichtiger werken en met veilige afgeronde instrumenten om de kans op het maken van een wondje zo klein mogelijk te maken. De voetbehandeling kan bestaan uit: het verwijderen van pathologisch eelt, het dunner frezen van verdikte nagels, het reguleren van ingroeiende nagels en het repareren van gespleten nagels.
Indien noodzakelijk test de MP uw gevoel of doorbloeding in de voeten, en doet schoenonderzoek. Op deze manier worden problemen snel gesignaleerd en kunt u verwezen worden naar podotherapeut of arts. Indien nodig met een kort verslag voor uw volgende controle bij uw reumatoloog of podotherapeut.

Vergoed de verzekeraar deze behandeling?
Dit is afhankelijk van uw ziektekostenverzekering. Vaak is er wel enige vergoeding mogelijk uit de aanvullende verzekering. Wij raden u dan ook aan uw verzekeraar hiernaar te vragen.

Schoenen en reuma
Confectieschoenen zijn meestal niet geschikt voor mensen met reuma. U kunt beter naar een speciaalzaak gaan of uzelf laten doorverwijzen naar een orthopedisch schoenmaker of een podotherapeut.
Een orthopedisch schoenmaker kan schoenen maken en aanpassen. Ook kan hij speciale zolen maken waarop u gemakkelijk loopt. Een podotherapeut maakt ook aangepaste zolen, maar maakt geen schoenen.
Let u bij het aanschaffen van nieuwe schoenen op de volgende punten:
Een goede schoen:

• Is een halve tot een hele centimeter langer dan uw grootste teen
• Is breed genoeg. Uw hiel moet stevig in het hielstuk zitten
• Heeft een stevige hiel en zijstuk, en geeft voldoende steun
• Knelt niet bij de bal van de voet
• Is van soepel leer (leer ventileert goed)
• Heeft een buigzame zool met een hakhoogte van maximaal 3 centimeter
• Heeft een hakoppervlak van minimaal 9 vierkante centimeter om zo genoeg steun aan uw voet te bieden
• Biedt voldoende ruimte aan uw eigen steunzool of podotherapeutische inlegzool, zodat u uw voeten en tenen nog altijd goed kunt bewegen en afwikkelen
• Liever geen stiksels binnenin de schoenen op drukpunten.
• Sluit goed aan. Bij voorkeur veterschoenen.

U kunt het beste 's middags naar een schoenenzaak of schoenmaker gaan. Uw voeten zijn dan vaak wat dikker en u kunt dan beter inschatten hoe groot uw schoenen moeten zijn. Pas altijd beide schoenen. Uw ene voet kan groter zijn dan de andere.

Hoe verzorg ik mijn voeten bij reuma/RA?
Wanneer u uw voeten dagelijks goed verzorgt, kunt u veel voetproblemen voorkomen. Voor een goede voetverzorging bij diabetes gelden de volgende adviezen:

• Controleer uw voeten op wondjes, kloofjes of blaren (ook tussen de tenen). Als u dit niet zelf lukt, vraag dan iemand in uw omgeving of gebruik voor de voetzolen een spiegel.
• Neem vooral geen voetbaden; hierdoor wordt uw huid te zacht en kwetsbaar.
• Was uw voeten dagelijks met lauw water en liefst geen zeep.
• Droog natte voeten goed af, vooral tussen de tenen (niet te hard wrijven).
• Laat bij voorkeur uw nagels knippen door een medisch pedicure/ MP. Knipt u toch zelf, dan knip de nagels recht af en niet te kort. De zijkanten van de nagels groeien dan niet in de huid.
• Verwijder eelt en likdoorns nooit zelf en gebruik geen likdoornpleisters en eeltverwekers.
• Smeer de voeten in met bijvoorbeeld een hydraterende (vochtinbrengende) crème of een beetje babyolie. De huid droogt dan niet uit.
• Draag wollen of katoenen sokken liefst zonder naden, plooien of elastiek en verschoon deze dagelijks. Heeft u toch naden in sokken of panty’s, draag ze dan binnenste buiten om de afdruk van naden op uw voeten te voorkomen.
• Draag goed passende schoenen van natuurlijk materiaal. Dat vermindert de kans op blaren, likdoorns en eeltplekken.
• Controleer de binnenkant van uw schoenen, met uw handen, op oneffenheden, zoals een spijkertje of een opgerolde binnenzool.
• Wissel zo mogelijk dagelijks van schoenen.
• Voorkom overbelasting en langdurige druk op dezelfde plekjes van uw voet.
• Gebruik geen hete kruiken, want daardoor kunnen brandblaren ontstaan.
• Zorg voor voldoende beweging. Voetgymnastiek (bijvoorbeeld uw voeten op en neer bewegen en er rondjes mee draaien) stimuleert de doorbloeding van uw voeten.
• Voor de gezondheid van al uw bloedvaten blijft het heel belangrijk om gezond te leven en niet te roken.
• Loop niet op blote voeten en zorg voor degelijke (liefst platte) schoenen die goed passen. Koop nieuwe schoenen het liefst in de namiddag en loop ze voorzichtig in.
• Gebruik geen gaas en verband ter bescherming van uw voet. Dit zorgt voor te veel druk op bepaalde plekken in de schoen.